– इंजि. चंद्रप्रकाश देगलूरकर

दहा डिसेंबरला जागतिक मानवाधिकार दिन होता. या दिवशी दलित शोषित उपेक्षित समाज घटक आपल्यावरील अन्यायाच्या विरोधात आवाज उठवित असतात. माणूस म्हणून मिळवायच्या आपल्या हक्क व अधिकाराची ते आठवण करुन देत असतात. यावर्षी जरा उलटेच घडले, म्हणजे घडऊन आणले असावे !

बांगला देशातील हिंदूंवर अन्याय होत आहेत म्हणून सनातनी संघीय संघटनांनी आक्रोश मोर्चे काढले. त्यांनी एक पुडी सोडली की मानवाधिकार फक्त अल्पसंख्यांक दलित व मुस्लीम समाजासाठीच आहे काय ? बांगला देशात हिंदूंवर अन्याय होत आहेत, त्यांच्यासाठी मानवाधिकार नाही काय ? (यालाच म्हणतात चोराच्या उलट्या बोम्बा !) म्हणून जागतिक मानवाधिकार दिनी म्हणजे दहा डिसेंबर रोजी सर्व जिल्हाधिकारी कार्यालयावर हिंदूंचे आक्रोश मोर्चे काढण्यात आले. (आता हिंदू म्हणजे नेमके कोणत्या जातीचे लोक हे त्यांनी स्पष्ट केले नाही ! बांगला देशात नेमक्या कोणत्या जातीच्या हिंदूंवर अन्याय अत्त्याचार झाले, ते देखिल गुलदस्त्यात ठेवण्यात आले आहे !)

राज्यात यांची सत्ता, देशातही यांचीच सत्ता असतांना यांना मोर्चा काढून सरकारला निवेदने देण्याची आवश्यकता का भासली ? भारताचे राष्ट्रपती हिंदू, प्रधानमंत्री हिंदू, गृहमंत्री हिंदू, संरक्षण मंत्री हिंदू ! सारे मंत्रीमंडळ हिंदूंचेच, त्यात बियाला एकही मुसलमान नाही, एक दोन उष्टे दलित असतील पण ते ही स्वतःला हिंदूच समजतात ! हे एवढे सारे हिंदू केंद्राच्या सत्तेवर असतांना त्यांना बांगला देशातील हिंदूंवरील अन्याय दिसले नाहित काय ? त्यासाठी आक्रोश मोर्चे काढण्याची आवश्यकता का भासली ? सत्तेत असणाऱ्यांनी मोर्चे काढायचे नसतात तर डायरेक्ट प्रश्न सोडवायचे असतात ! मग यांनी मोर्चे का काढले ? तर यांना कुठल्याच हिंदूंचे कांहीही देणे घेणे नाही ! यांना फक्त देशातील माहौल खराब करायचा आहे. वन नेशन, वन ईलेक्शन सारखे कायदे (भावी हुकूमशाही ?) संमत करुन घेण्यासाठी देशातील जनतेला कथित हिंदुत्वाची भूल द्यायची होती !

म्हणून तर आक्रोश मोर्चातील घोषणा होत्या, “बटेंगे तो कटेंगे !”, “एक है तो सेफ है !” याच घोषणा प्रधान मंत्र्यांनी निवडणूक प्रचार सभेत दिल्या होत्या ! यावरुन आक्रोश मोर्चाचे मास्टर माईंड कोण आहे ते लक्षात येते. हा कट नागपूरच्या रेशीम बागेत शिजला हे सांगायला कुणा भविष्यवेत्याची गरज भासता कामा नये !

मोर्चात आणखी कांही गमतीदार घोषणा देण्यात आल्या. “संकटात हिंदू तर मदतीला लाखो बंधू !” परभणीत पोलीस अत्याचारात मरण पावलेला सोमनाथ सुर्यवंशी हा हिंदूच आहे. वडार ही जात हिंदूतच मोडते. त्याच्यासाठी आक्रोश मोर्चा काढणारे कुणीही धाऊन आले नाहित. वडार संकटात आहे तर तो तुमचा बंधू असत नाही काय ?

आक्रोश मोर्चात आणखी एक घोषणा होती, “जात पात की करो बिदाई, हम सब हिंदू भाई भाई !” अरे मग विसरुन जा की सोमनाथ वडार जातीचा आहे. विसरुन जा त्याची वडार जात. करा बिदाई त्याच्या वडार जातीची. तो आपला हिंदू भाई आहे म्हणून तरी अरे दुष्टांनो, त्याच्या अंत्ययात्रेत तरी तुम्ही सहभागी झालात काय रे ?

दहा डिसेंबरचा परभणीचा आक्रोश मोर्चाच कळीचा मुद्दा ठरला. मोर्चा संपल्यावर लगेच या मोर्चातील एकाने (सोपान पवार) रेल्वे स्टेशन समोरील डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या पुतळ्याजवळील भारतीय संविधानाच्या शिल्पाची मोडतोड केली ! या दिशेने पोलीस तपासाची चक्रे फिरायला हवी होती पण तसे झाले नाही देवा भाऊ ! आपण तर जाहिर करुन टाकले की, सोपान पवार माथेफिरु आहे, मनोरुग्ण आहे. संविधानाचा अपमान करणारे, डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या पुतळ्याची विटंबना करणारे हे सारे मनोरुग्णच कसे काय निघतात ? हे मनोरुग्ण फक्त संविधानाची व बाबासाहेबांचीच विटंबना कशी काय करतात व हे मनोरुग्ण आहेत याबाबत कोणत्या डाॅक्टरने व कोणत्या मनोरुग्णालयाने अहवाल दिला ? कधीपासून सदर मनोरुग्ण हा मनोरुग्ण आहे, त्याने यापूर्वी कधी असे गैरकृत्य केले काय ? याबाबत चौकशी करणे गरजेचे आहे. देवा भाऊ, आपण वाचाळ आहात पण उचलली जीभ लावली टाळ्याला असे वागू नका.

सोपान पवार माथेफिरु आहे, त्याच्या नादाला लागू नका, त्याचे मनावर घेऊ नका असे आवाहन मुख्यमंत्र्यांनी केले आहे. ते असेच बोलणार ! कारण त्यांना कदाचित आरोपीला वाचवायचे असेल किंवा त्यांनी हे प्रकरण हलक्यावर घेतले असावे. कारण यांनी अशीच अक्कलहुशारी करुन जातीचे नगण्य संख्याबळ असतांना तिसऱ्यांदा मुख्यमंत्रीपद मिळविले आहे. कोपर्डी बलात्कार प्रकरणातील पिडितेच्या बहिणीच्या विवाह सोहळ्यास ते मुद्दाम वेळातील वेळ काढून उपस्थित राहिले, याची मनोज जरांगे यांना खबरही नसावी. परभणीला भेट देऊन ते उगीच कशाला संविधानाला महत्व देतील. त्यांचे महयुतीचे प्रतिनिधी म्हणून ना. रामदास आठवले आणि मा. आ. जोगेंद्र कवाडे हे येऊन गेलेतच ना !
केंद्रीय मंत्री रामदास आठवले यांचे मात्र आश्चर्य वाटते की ते कांहीही बोलून जातात. लोकसभेत तर ते नुसत्या कविता करतात, त्यामुळे ते काय बोलले ते नुसते हसून विसरुन जायचे असते. परभणीत ते छातीठोकपणे म्हणाले की, “ज्यांना भारतीय संविधान मान्य नसेल त्यांनी भारतात राहू नये !” आता हे कुणी सिरियसली घेतले काय ?

तिकडे छगन भुजबुळ रडत बसले आहेत की, देवा भाऊ यांनी त्यांना मंत्री केले नाही ! आता बास झाले की आणखी किती वेळा मंत्री होता ? ओबीसींची मते खेचण्यासाठी तुम्हाला मराठा संघर्ष योद्धा मनोज जरांगे यांच्या विरोधात भुंकण्यासाठी सोडले होते. आता काम संपले. राज्यात बहुसंख्य असलेल्या माळी समाजाप्रमाणे धनगर समाजालाही मंत्रीमंडळातून डावलण्यात आले. गोपीचंद पडळकराने भाजपसाठी नुसत्याच मांड्या ठोकून भाषणे करायची असतात.

लक्ष्मण हाके, छगन भुजबळ आणि गोपीचंद पडळकर या तीन्ही ओबीसी नेत्यांनी मंत्रीपदाचा शोक करीत बसण्यापेक्षा परभणीला भेट दिली असती तर त्यांचे मोठेपण आणखी वाढले असते. पोलिसांच्या मारहाणीत मरणारा सोमनाथ हा ओबीसी आहे पण एकाही ओबीसी नेत्याने अद्याप परभणीला भेट दिली नाही. संख्येने बावन्न टक्के असलेला ओबीसी तीन टक्केवाल्याकडे सत्तेची भीक मागतो हीच फार मोठी शोकांतिका आहे. म्हणून तर मा. कांशीरामजी यांनी नारा दिला होता, “वोट हमारा, राज तुम्हारा, नही चलेगा, नही चलेगा !”

या प्रकरणाकडे पाहिले तर भारतातील लोकशाही व्यवस्था उध्वस्त होत आहे की काय असे वाटत आहे. भारतीय राज्य घटनेचे शिल्पकार डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी घटना समिती समोर भाषण करताना म्हणाले होते, “भारतीय संविधान २६ जानेवारी १९५० पासून अंमलात येईल, त्यावेळी परिस्थिती वेगळी असेल. लोकशाही विषमतेने भरलेली आहे. सामाजिक व आर्थिक परिस्थितीने त्रासलेली जनता चुकीचे राजकीय नेते सत्तेत आल्यास ही जनताच लोकशाहीचे मंदिर उध्वस्त करेल..!”

परभणीत पोलिसांनी जमावाला पांगविण्यासाठी अश्रूधूर आणि लाठीचार्जचा वापर केला, मग संतप्त झालेल्या जमावातील कांही जणांनी दगडफेक व रस्त्यावर टायरची जाळपोळ केली ! याचे आम्ही समर्थन करीत नाही. याची निष्पक्ष चौकशी करुन पोलिसांनी रितसर गुन्हे दाखल करायला पाहिजे होते पण तसे झाले नाही. पोलिसांनी दलित वस्तीत कोम्बिंग ऑपरेशन करीत घरात घुसून दिसेल त्याला बेछूट व बेदम मारहाण केली. बाया आणि पोरींनाही सोडले नाही. सरसकट चारशे लोकांवर गुन्हे दाखल केले. हे असे सूडबुद्धीचे आदेश पोलिसांना कुणी दिले देवा भाऊ ? कांही बोलाल काय ?

गुन्हेगाराच्या यादीत पहिले नाव कालवश विजय वाकोडे यांचे टाकण्यात आले. यांनी दंगल केली काय ? यांनी जाळपोळ केली काय ? याच यादीत वीस क्रमांकावर कालवश सोमनाथ सुर्यवंशी यांचे नाव आहे. त्यांनी जाळपोळ किंवा दगडफेक केल्याचा पोलिसांकडे पुरावा आहे काय ? कायद्याचे शिक्षण घेणारा सोमनाथ संवैधानिक मार्गाने रस्ता रोको आंदोलन करतानाचा फोटो आमच्या हाती आला आहे. असे असतांना त्याला एकदम मरेपर्यंत मारहाण तुमच्या पोलिसांनी का केली ? जवाब दो देवा भाऊ !

सोमनाथ सूर्यवंशींचा पोस्टमार्टेम रिपोर्ट (प्राथमिक अहवाल) समोर आला आहे, त्यातून समोर आलं मृत्यूचं धक्कादायक कारण ! यातून पोलिसांची बनवेगिरी उघडी पडली आहे. ह्रदयविकाराने नाही तर अति मारहाणीमुळे व जखमांमुळे सोमनाथचा मृत्यू झाला आहे ! आता असे म्हणू नका की, सोमनाथने आत्महत्या केली. पोलीस स्वतःच्या बचावासाठी कोणत्याही थराला जातात. शिवाय त्यांना तुमच्यासारख्या लबाड राजकारण्यांची छूपी साथ असतेच ना देवा भाऊ ?

परभणी हिंसाचार प्रकरणात पोलिसांनी सोमनाथ सूर्यवंशीला अटक केली होती. न्यायालयीन कोठडीत असताना सूर्यवंशीचा मृत्यू झाला. त्याचे प्रेत उत्तरीय तपासणीसाठी छत्रपती संभाजीनगरला (औरंगाबाद) पाठविण्यात आले. तेथे शवविच्छेदनासाठी सोळा तास विलंब झाला असल्याचा आरोप कार्यकर्त्यांनी केला आहे. प्रेताची ओळख परेड तेथे ठेवण्यात आली. त्यासाठी त्याच्या आईला पाचारण करण्यात आले होते. चाकणहून त्या निघाल्याच होत्या. त्यासाठी वेळ लागणारच होता. त्यांच्यासाठी फडणवीस शासन विमान किवा हेलिकॅप्टर थोडेच पाठविणार होते ? निवडणूक प्रचारासाठी नेत्यांनाच या सेवा उपलब्ध होत असतात. त्यावेळी त्यांना अजिबात वेळ वाया घालवायचा नसतो. आता मंत्रीमंडळ स्थापनेसाठी कितीही वेळ लागला तरी व कितीही दिल्लीवाऱ्या झाल्या तरी चालते. मी तुमच्यासाठी हे करतो, ते करतो अशी आश्वासने देणारी ही नेते मंडळी स्वतःच्या मंत्रीपदासाठी दिल्लीश्वरांना कंबर मोडेपर्यंत वाकून कुर्निसात घालत होते.

परभणी हिंसाचार प्रकरणी न्यायालयीन कोठडीत असणाऱ्या सोमनाथ सूर्यवंशी याच्या मृत्यूने राज्यभरात खळबळ उडाली होती. पोलिसांच्या अमानुष मारहाणीत सोमनाथ सूर्यवंशी याचा मृत्यू झाला, असा आरोप करण्यात आला होता. मात्र, पोलिसांनी सोमनाथ सूर्यवंशी याला हृदयविकाराचा झटका आल्यामुळे त्याचा मृत्यू झाल्याचा दावा केला होता. याचे मंत्रीपदासाठी हपापलेल्या पुढाऱ्यांना कांहीही देणेघेणे नाही असेच त्यांचे आजवरचे वर्तन दिसून आले. माझ्या ओबीसी हिंदू बांधवाचा मृतदेह घाटीत सडत आहे, मला मंत्रीपद मिळो की ना मिळो, मी परभणी आणि संभाजीनगरला धाऊन जातो अशी माणुसकी एकानेही दाखविली नाही. अगदी परभणी जिल्ह्यातील मेघना बोर्डीकर यांनीही मंत्रीपद मिळाल्याशिवाय नागपूर सोडले नाही.

या सर्व पार्श्वभूमीवर छत्रपती संभाजीनगर येथील घाटी रुग्णालयात न्यायालयीन समितीच्या देखरेखीखाली विलंबाने का होईना सोमनाथचे शवविच्छेदन करण्यात आले. शवविच्छेदनाचा प्राथमिक अहवाल आता समोर आला आहे. यामध्ये सोमनाथ सूर्यवंशी याच्या मृत्यूचे कारण Shock following multiple injuries असे नमूद करण्यात आले आहे. यावरुन आंदोलक पुन्हा आक्रमक होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. याचा राजकीय लाभ घेण्यासाठी विविध राजकीय पक्षांचे पुढारी आता परभणीचे दौरे करतील. बैठका व सभा घेऊन भाषणाच्या फैरी झाडतील !

वैद्यकीय अहवालामुळे परभणी पोलिसांच्या कार्यपद्धतीवर कांही गंभीर स्वरुपाचे प्रश्नचिन्ह उपस्थित झाले आहेत. सोमनाथ सूर्यवंशी याच्या मृत्यूनंतर नांदेड येथील शासकीय वैद्यकीय महाविद्यालयात शवविच्छेदनाची प्रक्रिया पूर्ण होणार होती पण आंबेडकरी नेत्यांनी केलेल्या विरोधानंतर प्रशासनाने सोमनाथ सूर्यवंशीचा मृतदेह संभाजीनगरमध्ये पाठवला होता. या ठिकाणीही शवविच्छेदनाला उशीर होत असल्याने आंबेडकरी कार्यकर्ते आक्रमक झाले होते. अखेर सोमवारी दुपारच्या सुमारास घाटी रुग्णालयात सोमनाथ सूर्यवंशीचे इन कॅमेरा मृतदेह शवविच्छेदन करण्यात आले. यानंतरच्या प्राथमिक अहवालात सोमनाथ सूर्यवंशी याच्या अंगावर जखमा असल्याचे नमूद करण्यात आले आहे. त्यामुळे नव्या वादाला तोंड फुटण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. यामुळे वंचित बहुजन आघाडीचे नेते प्रकाश आंबेडकर यांनी परभणीत मुक्काम ठोकला आहे. ते आक्रमक झाले आहेत. त्यांनी राजकीय नाही तर सामाजिक जाणिवेतून आपले कर्तव्य चोख बजावले आहे. सोमनाथच्या अंत्यविधीतही ते समंजसपणे सहभागी झाले होते. त्यांच्या उपस्थितीचा प्रशासकीय यंत्रणेवर चांगलाच प्रभाव दिसून येत होता.
वंचित बहुजन आघाडीचे सर्वेसर्वा प्रकाश आंबेडकर यांनी सोमनाथ सूर्यवंशी याच्या मृत्यूबाबत सोशल मीडियावरील पोस्टच्या माध्यमातून भाष्य केले आहे. सोमनाथ सूर्यवंशी याच्या शवविच्छेदन अहवालात त्याच्या मृत्यूचे कारण, शरीरावर अनेक जखमा असल्याचे नमूद करण्यात आले आहे. सोमनाथ सुर्यवंशी एक भीमसैनिक आणि वडार समाजातील वंचित बहुजन बहुजन आघाडीचा सक्रीय कार्यकर्ता होता. परभणीतील एका महाविद्यालयातून तो कायद्याचे शिक्षण घेत होता. आम्ही त्याच्यासाठी न्यायाची लढाई लढणार, असे प्रकाश आंबेडकर यांनी आपल्या पोस्टमध्ये म्हटले आहे.

परभणी येथील संविधान विटंबना प्रकरणी भोकर शहरात कडकडीत बंद

सुषमा अंधारे यांनी उशिरा का होईना पोलिसांवर गंभीर स्वरुपाचे आरोप केले आहेत. फुले शाहू आंबेडकरांची त्यांची भाषणे कमी झाली असली तरी सामाजिक बांधिलकी थोडीच विसरता येणार ? शिवसेना ठाकरे गटाच्या नेत्या सुषमा अंधारे यांनी पोलिसांच्या अमानुष मारहाणीमुळे सोमनाथ सूर्यवंशी यांचा मृत्यू झाल्याचा गंभीर आरोप केला आहे.

परभणी हिंसाचारावेळी सोमनाथ सूर्यवंशी हा आपल्या मोबाईलमधून एक जबाबदार कार्यकर्ता म्हणून फक्त व्हिडीओ शुटिंग/ रेकॉर्ड करत होता. कदाचित याचा राग मनात धरुन पोलिसांनी त्याला बेदम मारहाण केली असावी. त्याच्या अंगावर धारदार शस्त्राने वार केल्याप्रमाणे खुणा दिसत होत्या. तो पोलिसांच्या अमानुष मारहाणीचा अखेर बळी ठरला. पोलीस निरीक्षक शरद मरे, पोलीस उपनिरीक्षक तुरनर, स्थानिक गुन्हे शाखेचे पोलीस निरिक्षक अशोक घोरबांड या तीन अधिकाऱ्यांना तात्काळ निलंबित करुन त्यांची स्वतंत्र चौकशी करावी. तसे केले नाही तर मला दोन दिवसांनी परभणीत येऊन बसावे लागेल, असा इशारा सुषमा अंधारे यांनी दिला आहे.

त्यांच्या पक्षाचे दुसऱ्यांदा निवडून आलेले खासदार बंडू जाधव हे परभणीतच राहतात पण त्यांची भूमिका तळ्यात मळ्यात अशीच राहिली आहे. विरोधी पक्ष म्हणून ते शासन प्रशासनाला टार्गेट करीत असले तरी आंदोलकांचे त्यांनी अद्याप समर्थन केले नाही. उलट व्यापाऱ्यांना चुचकारण्याचे काम ते करीत आहेत. तुम्ही दुकाने चालू ठेवा, मी आहे ना ! अशी भाषा त्यांनी वापरली आहे.
आणखी एक दुःखाची बाब म्हणजे परभणीतील सामाजिक चळवळीचा एक ढाण्या वाघ सन्माननीय विजय वाकोडे यांचे ह्रदयविकाराने सोमवार दि. १६ डिसेंबर २०२४ रोजी दुःखद निधन झाले आहे. परभणीच्या ललाटी हा दुसरा आघात आहे. हे परभणीकरांसाठीच नाही तर राज्यातील दलित व बहुजन चळवळीसाठी धक्कादायक वृत्त आहे. सोमनाथ सुर्यवंशीच्या जाण्याने दुःखी झालेल्या परभणीकरांना संघर्ष योद्धा विजय वाकोडे यांच्या आकस्मिक जाण्यानेही दुःखाच्या महासागरात लोटून दिले आहे.

आपल्या अंगावर दंगलीच्या गुन्ह्याची केस घेऊन विजय वाकोडे मरण पावले आहेत. आता तरी जिल्हा प्रशासन ही व बाकी सर्व केसेस काढून घेईल काय ? सोमनाथच्या अंत्यविधीसाठी अतिशय घाईगडबड करण्यात आली असेही म्हणता येत नाही, कारण बराच विलंब झाला होता. मृतदेह जास्त काळ ठेवण्याची कुणीही रिस्क घेतली नाही. उपरोक्त पोलीस कर्मचाऱ्यांवर कांही तरी कठोर कारवाई व्हायला हवी होती. त्याशिवाय अंत्यविधी होणार नाही असा पवित्रा घेतला असता तर कांहीही झाले असते. प्रशासन झुकले असते पण ॲड. प्रकाश आंबेडकरांनी ही रिस्क घेतली नाही. यापुढील कायदेशीर लढत देण्याची तयारी त्यांनी दाखविली आहे. ते समंजस नेते आहेत आणि त्यांचा कायद्यावर व न्यायावर विश्वास आहे.

परभणी शहरातील घटनेच्या निषेधार्थ वंचितचे हदगाव तहसीलदारांना निवेदन

सोमनाथच्या अंत्यविधीमध्ये विजय वाकोडे हे देखिल सहभागी झाले होते. या सर्व प्रकरणात त्यांनी आंबेडकरी समाजाचे नेतृत्व समर्थपणे केले होते. याचा तणाव त्यांना आला असावा. त्यातच रात्री घरी आल्यावर त्यांचा ह्रदयविकाराचा झटका येऊन लगेच मृत्यू झाला. एवढे कमजोर तर ते नव्हते पण ताणतणावाचे काय सांगावे ? माणूस कितीही भारी भरकम असला तरी ह्रदय तर नाजूकच असते. सामाजिक चळवळीचा एक ढाण्या वाघ म्हणून विजय वाकोडे महाराष्ट्रात सुप्रसिद्ध होते. केवळ दलित व बौद्धच नाही तर मातंग, ढोर, चांभार या अनुसूचित जातीतील सर्व घटकांना त्यांनी न्याय मिळऊन देण्याचा प्रयत्न केला आहे. माळी मराठा मुस्लीम समाजालाही अभय देण्याचे काम त्यांनी केले आहे. बहुजन समाजाचे ते पाठीराखे होते. त्यामुळे संपूर्ण परभणी शोकसागरात बुडणे साहजिक आहे. परभणीचे दोन्ही डोळे पाणावले आहेत. नियतीचा खेळ पहा, सोमनाथच्या दुःखातून सावरायच्या आतच परभणीकरांना दुसरा धक्का विजय वाकोडे यांच्या आकस्मिक मृत्यूचा बसला आहे. असा नेता आता पुन्हा होणे नाही.

दलित शोषित उपेक्षित समाजाने भविष्यात सावध पावले उचलणे आवश्यक आहे. भविष्यात परिस्थिती आणखी विचित्र बनू शकते. बाबासाहेब आंबेडकर आणि संविधानाना वारंवार छेडल्या जाऊ शकते. त्यामुळे तुम्ही भडकू नका आणि कायदा हातात घेऊ नका. तुमच्या भावना दुखावल्या म्हणून सर्वसामान्य जनता आणि व्यापाऱ्यांना वेठीस धरु नका, कारण हे सरकार तुम्हाला शहरी नक्षलवादी म्हणून तुमचा करेक्ट कार्यक्रम करु शकते, त्यावेळी वाचविण्यासाठी विजय वाकोडे यांच्या सारखे धाडसी नेतृत्वही असणार नाही. आयु. प्रकाश आंबेडकर यांचेही वय वाढत चालले आहे. मायावती यांना तर भाजपने उत्तर प्रदेशात जखडून टाकले आहे. चंद्रशेखर आझाद हे लांब उत्तर प्रदेशात राहतात. ज्यांना आम्ही पुरोगामी म्हणून भरभरुन मते दिली ती काँग्रेस आता कोणत्या बिळात लपली हे दिसत नाही. खिशात संविधान घेऊन फिरणारे राहुल गांधी परभणीत संविधानाचा मुडदा पडत असतांना डोळ्यावर पट्टी बांधून झोपलेत काय ?

बांगला देशातील हिंदूंवर अन्याय झाला तसेच बीड जिल्ह्यातील मस्साजोग येथील सरपंच संतोष देशमुख यांची हत्त्या झाली म्हणून काँग्रेस खासदारांनी आज दिल्लीत निदर्शने केली, त्यांनी परभणीचा विषय तितका महत्वाचा वाटला नसेल ! मस्साजोग येथे मरणारा आणि मारणारे हे दोघेही प्रस्थापित आहेत. हे वैयक्तिक दुष्मनीतून घडले आहे. त्याला सामाजिक संदर्भाची किनार नाही. माजलगावचे आमदार प्रकाश सोळंके यांनी पुढाकार घेऊन मयत संतोष देशमुखच्या परिवारासाठी एका तासात चौदा लाख रुपये जमा केले आहेत. अजून पैसे जमा करण्यासाठी ते मदतफेरी काढणार आहेत म्हणे !

Congress Leader Shahnawaz Alam Condemns Harassment of Human Rights Activist Nadeem Khan

परभणीमध्ये कालवश सोमनाथ सुर्यवंशी आणि विजय वाकोडे यांच्यासाठी कोणत्या आमदार खासदाराने पुढाकार घेऊन मदतनिधी जमा केली नाही. ईथे घरची भाकर खाऊन चळवळ चालवावी लागते आणि रस्त्यावर प्राण सोडावे लागतात, म्हणून निवडणुकीत आपण विकले न जाता आपली माणसे निवडून आणण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे ! बाबासाहेबांनी आम्हाला राजकीय जमात बनण्याचा संदेश दिला आहे. बाबासाहेबांसाठी, त्यांच्या स्वाभिमानासाठी आम्ही वाट्टेल ते करायला तयार होतोत पण त्यांचा राजकीय विचार कामयाब करण्याचा आटोकाट प्रयत्न करताना दिसून येत नाही. हे केल्याशिवाय आम्ही आंबेडकरवाद रुजऊ शकणार नाही.

ही मी माझ्या आंबेडकरी समाजाला कमजोर समजून भीती घालत नाही पण भविष्यातील आमची आंदोलने अतिरेकीपणाची नाही तर संवैधानिक लोकशाही मार्गाने शांत व संयतपणाची असली पाहिजेत ! हिंदू हिंदू म्हणून संघवादी ओबीसीला देवाधर्माच्या नादाला लाऊन त्यांच्या मतावर डल्ला मारत असतात. आता सत्तेत त्यांचा असलेला नगण्य सहभाग आणि तीन साडेतीन टक्केवाल्याची मक्तेदारी कशी संपवायची हे आम्ही ओबीसींच्या डोक्यात व्यवस्थित उतरविले पाहिजे. आज भयभीत झालेल्या मुसलमानांना जवळ घेतले पाहिजे, तरच आम्ही सत्ताधारी होऊ शकतो आणि शिव फुले शाहू आंबेडकरांचे स्वप्न साकार करु शकतोत !

– इंजि. चंद्रप्रकाश देगलूरकर
अध्यक्ष, अ. भा. गुरु रविदास समता परिषद

नांदेड

विषमतेचे महासागर असलेली जातीव्यवस्था ही भारताचे वास्तव सत्य आहे. जगात अनेक वैज्ञानिक शोध लागले पण भारतात जातींचा शोध लागला. सहा हजार जाती आणि सहा हजार पोटजाती असा बारा हजार जातींचा हा देश आहे. भारतातील या सर्व जाती धर्मांना समान संधी मिळावी या उद्देशाने राखीव जागांची निर्मिती करण्यात आली. यासाठी विश्वरत्न डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांना प्रचंड संघर्ष करावा लागला. लंडनमधील सर्व गोलमेज परिषदांना उपस्थित राहून बाबासाहेबांना दलितांची बाजू प्रभावीपणे मांडावी लागली. महात्मा म्हणवणाऱ्या गांधीनी मात्र या परिषदेत दलितांना कोणत्याही सोयी सवलती देण्यास तीव्र विरोध केला, म्हणून बाबासाहेबांनी गांधीना महात्मा म्हणण्यास नकार दिला होता.

अरे शिकून सवरुनी असा कसा गेला वाया..??? – महाराष्ट्र विधानसभा

भारतात आम्ही दुहेरी गुलाम आहोत. देशाला स्वातंत्र्य मिळत असेल तर ब्राम्हणवादाच्या अर्थात जातीयवादाच्या गुलामीतून आम्हाला अगोदर मुक्त करा. आमचे हक्क आणि अधिकार आम्हाला स्वतंत्रपणे मिळऊन देण्याची तजविज करुनच देश स्वतंत्र करा या मतावर बाबासाहेब ठाम होते तर अशाने देश दुभंगेल असे गांधींना वाटत होते. वेगळा पाकिस्तान केल्याने देश दुभंगणार नव्हता तर मागास वर्गीयांना सोयी सवलती देऊन मुख्य प्रवाहात आणल्याने देश दुभंगणार होता म्हणे, वा..रे…गांधीवाद…?

स्वतंत्र मतदार संघाचा अधिकार घेऊन डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर लंडनहून भारतात परतले होते. गांधींना हे कळल्याबरोबर त्यांनी विरोध करायचा निर्णय घेतला. बाबासाहेब आपल्या निर्णयावर ठाम होते तर गांधींनी आमरण उपोषणाचे हत्यार उपसले. अहिंसेच्या पुजाऱ्याने दिलेली ही हिंसक धमकी होती. पुण्याच्या येरवडा जेलमध्ये गांधींनी दलितांच्या स्वतंत्र मतदार संघाच्या विरोधात आमरण उपोषण सुरु केले. गांधींचे प्राण वाचवण्यासाठी कस्तुरबा गांधी यांनी बाबासाहेबांसमोर पदर पसरला होता. बाबासाहेबांनी नाईलाजाने २४ सप्टेंबर १९३२ रोजी पुणे करारावर सह्या केल्या. त्यातून आजच्या राखीव जागा निर्माण झाल्या आहेत.

महाराष्ट्र आणि लोकशाही वाचवण्यासाठी महाविकास आघाडीला विजयी करा – डॉ. किन्हाळकर

डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या त्यागातून निर्माण झालेल्या या राखीव जागेवरुन निवडून जाणारे उमेदवार हे किमान आंबेडकरी विचारांचे असावेत, आपल्या समाजासाठी झटणारे असावेत अशी अपेक्षा बाळगणे यात कांही गैर नाही परंतु प्रत्यक्षात वेगळेच घडत असते. कट्टर सनातनी व जातीयवादी पक्ष संघटनेचे पुरस्कर्तेच या राखीव जागेतून निवडून येत आहेत, ही वास्तव शोकांतिका आहे. चर्मकार जातीचे चौदा आमदार मागच्या विधानसभेत होते पण समाजासाठी त्यांनी सभागृहात एकही प्रश्न उपस्थित केला असे कधी ऐकण्यात व पाहण्यात आले नाही. हाच आहे गांधीवाद ! म्हणून मान्यवर साहेब कांशीरामजी यांनी पुणे कराराचा धिक्कार केला आहे !!

या येनकेन मिळालेल्या राखीव जागांवरही आता मोठ्या प्रमाणात घुसखोरी होऊ लागली आहे. बिगर मागासवर्गीय देखिल बोगस जातीचे दाखले काढून अनु. जाती/ जमातीच्या आरक्षणात मोठ्या प्रमाणात घुसखोरी करीत आहेत. याचा उघड विरोध अनु. जाती/ जमातीचे आमदार व खासदार का करीत नाहित ? महाराष्ट्रात अनुसूचित जातींसाठी २९ तर अनुसूचित जमातींसाठी २५ मतदार संघ राखीव ठेवण्यात आले आहेत. १३ टक्के अनु. जातींसाठी २९ जागा तर ७ % अनु. जमातींसाठी २५ जागा याचे गणित न कळण्यासारखे आहे. याबाबत अनु. जातीचे लोक प्रतिनिधी का गप्प आहेत ? त्यांच्या जागा कमी का झाल्या असा प्रश्न आजवर कुणीही उपस्थित केला नाही. त्यासाठी संघर्ष ही फार दूरची गोष्ट आहे !

तिकीट देता काय तिकीट..? Assembly Elections Maharashtra

रासपाचे महादेव जानकर हे धनगर जातीचे आहेत. त्यांच्या भावाचा मुलगा उत्तम जानकर हा देखिल नियमानुसार धनगरच असायला हवा. धनगर हे ओबीसीत मोडतात. एस. टी. साठी त्यांचा संघर्ष चालू आहे. मग सध्याच्या २०२४ च्या विधानसभा निवडणुकीत उत्तम जानकर यांनी सोलापूर जिल्ह्यातील माळशिरस या अनु. जातीच्या राखीव मतदार संघातून आपला उमेदवारी अर्ज भरला आहे. हे कसे काय ? याबद्दल सारे राजकीय पक्ष मूग गिळून का गप्प आहेत ?

उत्तम जानकर यांनी “खाटिक” म्हणून अनुसूचित जातीचे प्रमाणपत्र काढले आहे म्हणे ! या बोगस प्रमाणपत्राची सविस्तर चौकशी झाली पाहिजे. जंगलात मेंढरे चारता चारता हे धनगर मेंढरांना कधीपासून कापू लागले ? चारणारा हा जीवनदाता असतो तर कापणारा हा जीवनघेता असतो. शरद पवार यांच्या राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्षाने उत्तम जानकर यांना तिकीट दिले आहे. शरद पवार यांच्यासारख्या ज्येष्ठ नेत्याने अनुसूचित जातीच्या आरक्षणातील अशा घुसखोरीला प्रोत्साहन द्यायला नको होते. उलट त्यांनी जानकरला समज द्यायला हवी होती.

How to Overcome Limiting Beliefs to Boost Your Fitness Progress -2024

उघड उघड अनु. जातीच्या आरक्षणात केलेली ही घुसखोरी समर्थनीय असू शकते काय ? या अन्यायाच्या विरोधात कोण लढणार ? ही कुणाची नैतिक जबाबदारी आहे ? अनु. जाती/ जमातीसाठी काम करणाऱ्या शेकडो संघटना महाराष्ट्रात व देशात आहेत, त्या का गप्प आहेत ? राखीव मतदार संघातून निवडून येणारे अनु. जाती/ जमातीचे एकूण ५४ आमदार का गप्प आहेत ? त्यांचे सारेच्या सारे मसिहा व राजकीय पक्ष का गप्प आहेत ?

बुलडाणा जिल्ह्यातील मेहकर या राखीव मतदार संघाचे संजय रायमुलकर हे शिवसेनेचे आमदार आहेत. सुतार या जातीचे असूनही त्यांनी अनु. जातीचे बोगस प्रमाणपत्र काढले असल्याची तक्रार त्यांचे तत्कालिन प्रतिस्पर्धी काँग्रेस पक्षाचे उमेदवार लक्ष्मण घुमरे यांनी केली होती. न्यायालयाने त्यांच्या बाजूने निकाल दिला, तोपर्यंत पाच वर्ष होऊन गेली होती. आता यावर्षी पुन्हा त्यांना शिवसेना शिंदे गटाने उमेदवारी दिली आहे. या घुसखोरीच्या विरोधात आता जनतेनेच लढा उभारण्याची वेळ आली आहे.

OnePlus Bullets Z2 Bluetooth Wireless in Ear Earphones with Mic, Bombastic Bass – 12.4 Mm Drivers

फलटण आणि देगलूर येथेही अशीच घुसखोरी झाल्याची चर्चा होती. देगलूर येथील लिंगायत उमेदवाराने आपला फाॅर्म मागे घेतल्याचे नुकतेच समजले आहे. जंगम ही जात ओबीसीत मोडते पण या जंगमपुढे माला, बेडा हे शब्द लावले की ती जात अनु. जातीत समाविष्ट होते. माला जंगम, बेडा जंगम हे जातसमूह अनु. जातीत मोडतात. लिंगायत हे ओबीसी तर लिंगधेड हे अनु. जातीत मोडतात. मन्नेरवार हे ओबीसीत तर समोर लू हा शब्द लावला की अनु. जमाती, मन्नेरवारलू !

खा. नवनीत राणा ह्या चांभार जातीचे बोगस प्रमाणपत्र काढून अमरावती अनु. जातीच्या राखीव मतदार संघातून निवडून आल्या, अशी तक्रार दोन वेळा खासदार म्हणून निवडून आलेल्या आनंदराव आडसूळ यांनी केली होती. त्यानुसार नवनीत राणा यांचे जातीचे प्रमाणपत्र न्यायालयाने बोगस ठरऊन ते रद्द करण्यात आले होते पण त्या आता भाजपमध्ये गेल्याने त्यांच्या बाजूने निकाल लागला असल्याचे समजते. त्या आधारावर त्यांनी पुन्हा लोकसभेची निवडणूक लढविली होती पण त्यांना यावेळी काँग्रेसच्या बळवंत वानखेडे यांनी पराभवाची धूळ चारली आहे.

बळवंत वानखेडे यांचा काँग्रेस पक्ष संविधान रक्षणाची गर्जना करीत असतो, त्या बळावरच त्यांनी २०२४ च्या लोकसभा निवडणुका जिंकल्या पण या संविधानातील अनु. जाती व जमातीच्या आरक्षणात होत असलेली घुसखोरी कायदेशीपणे कुणी थांबऊ शकेल कय…? एखाद्या मागास जातीचा हक्क मारुन तिथे सवर्ण समाज ठाण मांडत असेल, निवडणुकीत विजयी होत असेल तर त्याचा सनदशिर मार्गाने विरोध झाला पाहिजे. या न्यायिक प्रक्रीयेला जास्त वेळ लागता कामा नये !

सोलापूर हे अनु. जातीसाठी राखीव असताना बोगस जात प्रमाणपत्र काढून तेथील एका लिंगायत महाराजाने भाजपचे तिकीट घेऊन सवर्ण मते मिळऊन सुशीलकुमार शिंदे या दिग्गज ढोर जातीच्या उमेदवाराचा पराभव करुन खासदारकी मिळविली म्हणूनही तक्रार झाली आहे. याचाही निकाल लागण्यासाठी पाच वर्ष सहज निघून जातात ! हे लिंगायत धर्मगुरु खासदार म्हणून सहसा कधी संसदेत जात नाहित म्हणे ! लातूर अनुसूचित जाती राखीव मतदार संघातून काँग्रेसच्या तिकीटावर निवडून गेलेले खासदार डाॅ. शिवाजी काळगे हे देखिल लिंगायत समाजाचे असून त्यांनी असेच कांही तरी अनु. जातीचे प्रमाणपत्र काढून अनु. जातीच्या आरक्षणात घुसखोरी केली आहे. याचा अर्थ जवळपास सर्वच सवर्ण पक्षांनी अनु. जाती/ जमातीच्या आरक्षणात रितसर घुसखोरी केली आहे. यांना जाब विचारणारे कार्यकर्ते तयार झाले पाहिजेत !

इंजि. चंद्रप्रकाश देगलूरकर, नांदेड

– इंजि. चंद्रप्रकाश देगलूरकर, नांदेड.

निवडणूक प्रचाराला चांगलीच सुरुवात झाली आहे. महाराष्ट्राच्या विधानसभेत आमदार पाठविण्याची ही निवडणूक आहे. यातून लोकांचे प्रश्न सोडविण्यासाठी लोक प्रतिनिधी निवडायचे आहेत. काही पढतमुर्खांना हे अजून नीट समजलेले दिसत नाही. त्यांना वाटत असेल मंदिरात पुजारी पाठवायची ही निवडणूक आहे, म्हणून मंदिरात व मठात सनातनी महाराज लोकांना बोलाऊन पुजापाठ करुन निवडणुकीचा प्रचार सुरु करण्यात येत आहे.

सर्व पक्षात नाक खुपसून झाल्यावर सर्वांचा जोरदार ठोसा खाऊन लालबुंद झालेले नाक घेऊन आता अपक्ष म्हणून राखीव मतदार संघात उभा राहिलेल्या एका मागासवर्गीय उमेदवाराने सगरोळी येथील एका मंदिरातून व मठातून आपल्या निवडणूक प्रचाराला सुरुवात केली आहे. म्हणजे असे केल्याने लोक धार्मिक भावनेतून आपल्यालाच मतदान करतील असा गोड गैरसमज या उमेदवाराचा झाला असावा !

महाराष्ट्र आणि लोकशाही वाचवण्यासाठी महाविकास आघाडीला विजयी करा – डॉ. किन्हाळकर

या आपल्या देशात दलितांना शिकण्याचा, लिहिण्याचा, रस्त्यावरुन चालण्याचा आणि बोलण्याचा हक्क आणि अधिकार नव्हता. महामानवांच्या संघर्षातून आपणाला हे सारे मिळाले, याचा विसर दलितांना पडू लागला आणि ते जात लपऊन फिरु लागले. दिसायला गोरे गोमटे आहोत म्हणजे आपण दलित नाही सवर्ण आहोत, असे समजून खाली न पाहता वर पाहणारे भरपूर ठोंबे तयार झाले आहेत. उच्चवर्णीयांना माथा आणि दलितांना लाथा असे वागणारा कुणी दिसला तर म्हणावे वाटते, अरे शिकून सवरुनी असा कसा गेला वाया..?

तिकीटासाठी ईकडे तिकडे भटकत असलेल्या चांभार जातीच्या या पठ्याला बहुजन समाज पक्षाचे तिकीट घेऊन उभे रहा असे म्हटल्यावर हा म्हणाला की, नको… नको… माझे सवर्ण लोकांत बसणे उठणे आहे. त्यांच्याच मतांवर मी निवडून येणार आहे. मी मागासवर्गीय जातीचा असल्याने या जातींचे मतदान तर मलाच होणार आहे, त्यामुळे यांना जास्तीचे भाव देण्याची गरज नाही. बसपाच्या तिकीटाची मला गरज नाही. गरज वाटल्यास बसपाने मला बाहेरुन पाठिंबा द्यावा.

The Unfulfilled Legacy of Former Minister Anees Ahmed: A Reflection on Political Impact and Missed Opportunities in the Muslim Community

अशी महान विचारसरणी असलेल्या या दलित जातीत जन्म घेतलेल्या या दलित द्वेष्ट्या महाशयाने निवडणूक लागण्यापूर्वी सहा महिन्यांपासून गावाकडे व देगलूर मतदार संघात चकरा मारायला सुरुवात केली. दर शनिवार रविवारी सुट्टीच्या दिवशी मुंबईहून देगलूर बिलोली राखीव मतदार संघात भारीच्या कारमधून फिरायचे. कुणाचीही मौत झाली असेल तर तिथे जाऊन अश्रू ढाळावेत. शोक व्यक्त करावा. श्रद्धांजली अर्पण करावी. ओळख ना पाळख, मान ना मान मै तेरा मेहमान असे बळजबरी गळ्याला पडायचे. याला असा माणुसकीचा भलताच गहिवर आलेला.
हा कळवळा सर्व जाती धर्मासाठी असावा पण हा पठ्ठ्या दलितांच्या मौतीत जात नाही. तिथे जाऊन आपल्या संवेदना व्यक्त करीत नाही. अगदी त्याच्या जातीचे, नात्याचे कुणी दगावले तरीही तो त्याकडे ढुंकूनही पाहत नाही. लग्नाच्या बाबतीत असेच. तो कुणाच्याही लग्नात जाऊन अक्षता टाकणार. तिथे स्वतःच्या नावाची अनाउन्समेंट करणार. वधू वरांना चांगली गिफ्ट देणार. कुठे हरिनाम सप्ताह, भजन किर्तन किंवा कोणता धार्मिक कार्यक्रम असेल तर तिथे जाऊन विना गळ्यात घालून हा हरिनामाचा जप करणार तर कुठे टाळ हाती घेऊन हा पोज देऊन फोटो काढणार ! कुणाला देणग्या देणार तर कांही भंडारे प्रायोजित करणार ! हे सारे कशासाठी तर सहानूभूतीच्या मतांसाठी ? ही अशी धर्मांध निवडणूक प्रणाली या लोकशाही व्यवस्थेत निर्माण झाली आहे आणि म्हणे मला मतदार संघाचा विकास करायचा आहे. कसा करणार ? जसे आजवर झाले तसेच होणार… भर अब्दुल्ला, गुड थैली में !

तिकीट देता काय तिकीट..? Assembly Elections Maharashtra

गांधीवादाने फक्त “उंचा बनो !” हे शिकविले, त्याचा हा परिणाम असावा. “शूद्र पूर्वी कोण होते ?” याचा शोध घेऊन डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी दलितांना समजून घेण्याचा, त्यांच्या “स्व”चा शोध घेण्याचा, त्यांना आपुलकीने जवळ करण्याचा, त्यांची उन्नती करण्याचा प्रयत्न केला, म्हणून दलित समाजात असे कांही उच्चपदस्थ अधिकारी तयार होऊ शकले. याची जाण आणि भान नसलेले हे असे स्वार्थी अधिकारी आमदार होण्यासाठी धडपड करताना पाहिले की आठवते, “मुझे पढे लिखे लोगों ने धोखा दिया !” असे डाॅ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी का म्हटले असेल…?

पदावर असतांना या अशा संधी साधू अधिकाऱ्यांनी कधी ढुंकूनही समाजाकडे पाहिले नाही. गावाकडे फिरकले नाही. कधी उष्ट्या हाताने कावळा हाकलला नाही आणि आता भरमसाठ पैसे खर्चून “चला मुरारी आमदार बनणे !” हे सारे कशासाठी ? याला आमदार का व्हायचे आहे ? याचे एकच उत्तर असू शकते पैसा…पैसा आणि पैसा ! पैसा पेरा आणि पैसा कमवा !! अशा नकली व तकलादू समाज सेवकांना निवडणुकीत आसमान दाखविण्याचे काम मतदारांनी केले पाहिजे !